उमरगा : जिथे रंगांच्या पल्याड जाऊन मनांची एकी साधली जाते, जिथे सायंकाळच्या प्रहरी ज्ञानाचा दिवा लागतो आणि जिथे निसर्गाच्या सान्निध्यात एकोप्याचे मळे फुलतात… हे वर्णन आहे उमरगा तालुक्यातील जकेकूरवाडी या गावचे. सरपंच अमर सूर्यवंशी यांच्या नेतृत्वाखाली हे गाव सध्या ‘एक गाव, एक रंग, राहू संग’ या अनोख्या उपक्रमाने केवळ जिल्ह्याचेच नव्हे, तर राज्याचे लक्ष वेधून घेत आहे.
भिंती रंगल्या, मने जुळली!
जकेकूरवाडीत प्रवेश करताच तुम्हाला एक सुखद धक्का बसेल. इथली प्रत्येक घराची भिंत एकाच रंगात न्हाऊन निघाली आहे. ग्रामपंचायतीच्या पुढाकाराने आणि खर्चाने गावातील सर्व घरांना एकसारखा रंग दिला जात आहे. हा केवळ बाह्य बदल नाही, तर गावातील प्रत्येक जण एकसमान आहे, हा विचार रुजवण्याचा एक प्रयत्न आहे. जाती-धर्माच्या पलीकडे जाऊन ‘गाव’ हीच ओळख जपण्याचा हा संदेश भिंतींच्या रंगातून दिला जात आहे. या उपक्रमात जिल्हा परिषद शाळा, अंगणवाडी, सार्वजनिक इमारती आणि अगदी स्मशानभूमीलाही सामावून घेण्यात आले आहे. या भिंती केवळ रंगवल्या जात नसून, त्यावर सामाजिक संदेश आणि प्रेरणादायी चित्रं रेखाटून त्यांना ‘बोलकं’ केलं जाणार आहे.
ज्ञानाची सायंकाळ: दोन तास ‘सायलेंट झोन’
या गावाचा आदर्श केवळ रंगांपुरता मर्यादित नाही. महाराष्ट्रातील बिघडलेल्या राजकीय आणि सामाजिक वातावरणाला छेद देण्याचा आणि मुलांच्या भविष्याला नवा आकार देण्याचा ध्यास सरपंच सूर्यवंशी यांनी घेतला आहे. यातूनच गावात गेल्या चार वर्षांपासून एक अभिनव उपक्रम राबवला जातो – ‘सायलेंट झोन’. दररोज सायंकाळी ६ ते ८ या वेळेत गावातील प्रत्येक घरातील टीव्ही आणि मोबाईल बंद ठेवला जातो. या वेळेत मुले अभ्यासावर लक्ष केंद्रित करतात, तर मोठी माणसे एकमेकांशी संवाद साधतात. या निर्णयामुळे गावातील मुलांची अभ्यासातील गोडी वाढली असून, कौटुंबिक संवादही दृढ झाला आहे.
एक गाव, एक स्मशानभूमी: मरणातही एकीचा संदेश
‘माणूस जन्माने वेगळा असेल, पण त्याचा शेवटचा प्रवास तरी एकत्र असावा,’ या उदात्त हेतूने गावात ‘एक गाव, एक स्मशानभूमी’ ही संकल्पना प्रत्यक्षात उतरवली जात आहे. गावात सर्वांसाठी एकच आणि सुसज्ज स्मशानभूमी असावी, यासाठी प्रयत्न सुरू आहेत. हा उपक्रम सामाजिक सलोखा आणि समानतेचे प्रतीक म्हणून पाहिला जात आहे.
निसर्गाशी नातं: ११०० नारळाच्या झाडांची लागवड
केवळ सामाजिकच नव्हे, तर पर्यावरण संतुलनाचाही विचार या गावाने केला आहे. लोकसहभागातून गावात तब्बल ११०० नारळाची झाडे लावण्यात आली आहेत, जी आज डौलाने उभी आहेत. हा उपक्रम गावाच्या सौंदर्यात भर घालतोच, शिवाय भविष्यासाठी एक हिरवी ठेवही निर्माण करतो.
सरपंच अमर सूर्यवंशी सांगतात, “आमचा उद्देश केवळ भौतिक विकास नाही, तर एक आदर्श समाज निर्माण करणे हा आहे. गावात एकी आणि सकारात्मक वातावरण निर्माण व्हावे, यासाठी आम्ही सर्व ग्रामस्थ मिळून हे नवनवीन उपक्रम राबवत आहोत.”
जकेकूरवाडीचा हा ‘रंग, संग आणि एकात्मतेचा’ प्रयोग इतरांसाठी निश्चितच एक प्रेरणादायी उदाहरण आहे. एका तरुण सरपंचाच्या दूरदृष्टीने आणि ग्रामस्थांच्या साथीने हे छोटेसे गाव महाराष्ट्राच्या नकाशावर एक ‘आदर्श गाव’ म्हणून आपली नवी ओळख निर्माण करत आहे.
Video