डॉ. सुजय विखे पाटील यांनी शिर्डीच्या साईबाबा संस्थानतर्फे भाविकांना दिल्या जाणाऱ्या मोफत प्रसादालयावर प्रश्नचिन्ह उभे करत, मोफत जेवण बंद करून त्यासाठी शुल्क आकारण्याची मागणी केली आहे. त्यांच्या या सूचनेने अनेक साईभक्तांच्या भावना दुखावल्या आहेत. ‘मोफत अन्नदान बंद करा आणि वाचलेला पैसा मुलांच्या शिक्षणासाठी वापरा’ हा त्यांचा विचार निश्चितच चर्चेचा विषय ठरला आहे, पण हा विचार किती न्याय्य आहे याचा विचार व्हायलाच हवा.
साईबाबा संस्थानचा ‘अन्नदान’ – एक धर्मकार्य
साईबाबांच्या शिकवणीचा मुख्य आधार म्हणजे भक्तांना सेवा देणे आणि अन्नदान हे त्याचाच एक भाग आहे. शिर्डीमध्ये येणारे भाविक केवळ श्रीमंत आणि सक्षम नसतात; अनेक गरीब भक्त साईबाबांच्या दर्शनासाठी येतात आणि मोफत प्रसादालयामुळे त्यांना समाधान व आधार मिळतो. विखे पाटील यांचा ‘अख्खा देश येथे मोफत जेवणासाठी येतो’ हा दावा अतिशयोक्त आहे. भुकेल्या लोकांना अन्न पुरवणे ही केवळ धार्मिकच नव्हे तर सामाजिक जबाबदारीही आहे, ज्याला शिर्डी संस्थान समर्थपणे पेलत आहे.
‘भिकारी’ आणि ‘शुल्क’ यावर गैरसोयीचा सूर
‘भिकारी’ हा शब्द वापरून विखे पाटील यांनी केवळ शिर्डीच्या साईभक्तांचा अपमान केला नाही, तर गरजू लोकांविषयीचा त्यांचा असंवेदनशील दृष्टिकोनही उघड केला आहे. साईबाबांच्या शिकवणींनुसार, कोणीही गरजू असो वा श्रीमंत, सर्वांसाठी मंदिराचे दरवाजे खुले असले पाहिजेत. मोफत प्रसादालाही हा न्याय लागू होतो.
शिक्षणासाठी ‘मोफत जेवण’ रोखणे हा उपाय नाही
विखे पाटील यांनी मुलांच्या शिक्षणासाठी अधिक निधी खर्च करण्याची गरज व्यक्त केली, ही निश्चितच सकारात्मक गोष्ट आहे. पण शिक्षणासाठी पैसे उभारायचे असतील, तर शिर्डी संस्थानकडे असलेल्या प्रचंड देणग्या आणि अन्य उत्पन्नाच्या स्रोतांचा विचार करणे योग्य ठरेल. अन्नदान बंद करून पैसे वाचवणे हा पर्याय म्हणजे सामाजिक बांधिलकीला सुरुंग लावण्यासारखा आहे.
शिक्षणाच्या गुणवत्तेवर लक्ष द्या, पण साईभक्तांचा अपमान करू नका
शाळांमध्ये चांगले शिक्षक नेमणे, दर्जेदार शिक्षण देणे, आणि इंग्रजी शिकवणाऱ्यांची गुणवत्ता सुधारणे या विखे पाटील यांच्या मुद्द्यांशी सहमत होता येईल. पण हे करताना साईबाबांच्या शिकवणींना आणि त्यांच्या संस्थेच्या अन्नदानासारख्या उपक्रमांना डावलणे म्हणजे सामाजिक सेवा विसरण्यासारखे आहे.
विरोधकांना ‘आंदोलन’ करण्याची धमकी – कशासाठी?
डॉ. विखे यांनी ‘आंदोलन करणाऱ्यांना पाहून घेऊ’ असे वक्तव्य केले आहे, जे त्यांच्या लोकप्रतिनिधी म्हणून असलेल्या भूमिकेशी विसंगत आहे. सार्वजनिक चर्चेऐवजी धमक्यांच्या माध्यमातून मागण्या रेटणे हे लोकशाही व्यवस्थेला शोभणारे नाही.
साईभक्तांच्या भावना लक्षात घ्या
शिर्डी हे साईबाबांच्या शिकवणींवर आधारित श्रद्धेचे स्थान आहे. भाविकांना सेवा देणे ही संस्थानची जबाबदारी आहे आणि अन्नदान हा त्याचा अविभाज्य भाग आहे. त्यामुळे डॉ. सुजय विखे पाटील यांनी साईभक्तांच्या भावनांचा आदर करावा, समाजाच्या मूलभूत गरजा आणि धार्मिक परंपरा यामध्ये तोल साधावा.
डॉ. विखे पाटील यांना शिर्डीच्या भक्तांनी आणि समाजाने स्पष्टपणे सांगावे लागेल की साईबाबांच्या शिकवणींना आव्हान देणे आणि गरजूंच्या तोंडचं अन्न काढणे म्हणजे त्यांच्या श्रद्धेचा अपमान होय. त्यांच्या सूचनेत सुधारणा होणे आवश्यक आहे, अन्यथा या विषयावर होणाऱ्या आंदोलनाची जबाबदारी त्यांचीच असेल.