महाराष्ट्राच्या राजकीय वातावरणात सध्या एक नवा वादळ उठले आहे. काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते आणि माजी मंत्री मधुकरराव चव्हाण यांनी राज्याचे उपमुख्यमंत्री आणि भाजप नेते देवेंद्र फडणवीस यांच्यावर गंभीर आरोप केले आहेत. “फडणवीस यांनी दबाव टाकून आमचं घर फोडलं आहे,” असा थेट आरोप करून चव्हाण यांनी राजकीय वर्तुळात खळबळ माजवली आहे. चव्हाण यांच्या या आरोपांमुळे राज्यातील राजकीय चर्चेला नवीन वळण मिळाले आहे आणि हा आरोप राजकीय नाट्याचा केंद्रबिंदू ठरत आहे.
राजकीय आणि कौटुंबिक ताण-तणावाची पार्श्वभूमी
चव्हाण यांचे पुत्र सुनील चव्हाण यांनी लोकसभा निवडणुकीदरम्यान भाजपमध्ये प्रवेश केला होता. सुनील चव्हाण हे तुळजाभवानी साखर कारखाण्याचे अध्यक्ष आहेत आणि त्यांच्या कारखान्याचे व्यवस्थापन चव्हाण कुटुंबाकडेच असल्याचा आरोप आहे. मधुकरराव चव्हाण यांनी यावेळी हा दावा केला आहे की, त्यांच्या मुलावर भाजपमध्ये प्रवेश करण्यासाठी दबाव टाकण्यात आला होता, तोही त्याच्या आजारपणाच्या काळात. ही गोष्ट केवळ राजकीय विचारसरणीच्या मतभेदापर्यंत मर्यादित नसून, कुटुंबातील एक प्रकारचा संघर्ष समोर येत आहे.
मधुकरराव चव्हाण सध्या ९० वर्षांचे असून, ते काँग्रेसचे एक खंदे नेते आहेत. मागील विधानसभा निवडणुकीत त्यांचा भाजपच्या राणा जगजितसिंह पाटील यांच्याकडून पराभव झाला होता, तरीही ते आपल्या मतदारसंघात पुन्हा सक्रीय झाले आहेत. येवती येथे गाव संवाद यात्रेदरम्यान त्यांनी फडणवीस यांच्यावर हा आरोप केला. त्यांच्या या विधानामुळे राजकीय वर्तुळात खळबळ उडाली आहे, कारण चव्हाण हे काँग्रेसमधील एक ज्येष्ठ आणि प्रभावशाली नेता आहेत.
तुळजाभवानी साखर कारखान्याचे संकट आणि राजकीय डावपेच
तुळजाभवानी साखर कारखाना सध्या आर्थिक संकटात आहे. या कारखान्यावर १५० कोटी रुपयांचे कर्ज असून, गोकुळ संस्थेस भाड्याने दिला आहे. तरीही प्रत्यक्षात हा कारखाना चव्हाण कुटुंबाच्याच ताब्यात असल्याचा आरोप आहे. शेतकऱ्यांचे ऊस बिले प्रलंबित असल्यामुळे शेतकऱ्यांनी चव्हाण यांच्या घरावर मोर्चा काढला होता. भाजपमध्ये प्रवेश करूनही सुनील चव्हाण यांना अपेक्षित राजकीय आणि आर्थिक मदत मिळाली नाही, यामुळे चव्हाण कुटुंबीयांच्या मनात नाराजी आहे.
राजकीय घराणेशाही आणि सत्तेचा संघर्ष
चव्हाण कुटुंबातील ही घटना घराणेशाही आणि राजकीय दबावाचे एक उदाहरण आहे. मधुकरराव चव्हाण यांचे स्वतःचे राजकीय करिअर काँग्रेसशी जोडलेले आहे, तर त्यांचे पुत्र सुनील यांनी भाजपमध्ये प्रवेश केला आहे. मात्र, नातू अभिजित चव्हाण काँग्रेसमध्येच कार्यरत आहे. या परिस्थितीत लोकसभा निवडणुकीदरम्यान घरातील दोघांनी दोन भिन्न पक्षांचे समर्थन केले होते. सुनील चव्हाण महायुतीच्या उमेदवाराच्या बाजूने प्रचार करत होते, तर अभिजित चव्हाण महाविकास आघाडीच्या उमेदवाराच्या समर्थनार्थ होते. मधुकरराव चव्हाण मात्र आपल्या दोन्ही घराण्यातील राजकीय वारसदारांचे निरीक्षण करत होते.
दोन्ही डगरींवर पाय ठेवून चिखलात अडकलेले पाय
मधुकरराव चव्हाण यांनी दोन्ही बाजूंवर आपले पाय ठेवले आहेत, हे स्पष्ट होते. काँग्रेसशी त्यांचे जुने नाते असून, मुलगा भाजपमध्ये गेलेला असताना ते स्वतः भाजप नेत्यांसोबत संवाद साधत होते. या तणावपूर्ण स्थितीत चव्हाण यांनी फडणवीस यांच्यावर दबाव टाकल्याचा आरोप करून काय साध्य केले, हा प्रश्न आता निर्माण झाला आहे. त्यांचा आरोप कुटुंबातील राजकीय संघर्षातून उद्भवलेला दिसतो की, भाजपकडून मिळालेल्या अपेक्षित मदतीचा अभाव यामुळे ते निराश झाले आहेत?
चव्हाण यांच्या आरोपांचे राजकीय महत्त्व
मधुकरराव चव्हाण यांचे हे विधान केवळ त्यांच्या कुटुंबातील संघर्षाचे दर्शन घडवते असे नाही, तर राज्यातील राजकीय समीकरणांचे देखील चित्रण करते. भाजपमध्ये प्रवेश करूनही त्यांना आणि त्यांच्या कुटुंबाला अपेक्षित राजकीय फायदे मिळाले नाहीत, यामुळेच हा आरोप पुढे आला आहे. त्यांची भूमिका, त्यांची शक्ती, आणि त्यांचा काँग्रेसशी जुडलेला वारसा हा भाजपसोबतचा संबंध अधिक जटिल बनवतो.
मधुकरराव चव्हाण यांचा हा आरोप केवळ त्यांच्या व्यक्तीगत निराशेचा परिणाम आहे की, त्याच्या मागे काही ठोस राजकीय योजना आहे, हे येणाऱ्या काळात स्पष्ट होईल. मात्र, या प्रकरणामुळे महाराष्ट्राच्या राजकारणात पुन्हा एकदा घराणेशाही आणि सत्ताधाऱ्यांच्या दबावाचे प्रश्न उभे राहिले आहेत.
– सुनील ढेपे, संपादक, धाराशिव लाइव्ह
मधुकरराव चव्हाण यांचा अजूनही तोच आग्रह – “शेवटची निवडणूक !”